یکی از موضوعاتی که به شکل اساسی  استفاده از رسانه های آموزشی را طلب می کند مسئله آموزش ویادگیری زبان های خارجی می باشد.«به طور خلاصه دلایل زیر را می توان به مثابه دلایل منطقی برای کاربرد رسانه ها در آموزش زبان خارجی بیان کرد:
• با توجه به نقش مهم رسانه ها در زندگی اجتماعی،دانش آموزان انتظار دارند که رسانه ها در کلاس درس نیز چنین نقش مهمی را ایفا کنند؛ بنابراین رسانه ها عامل ایجاد انگیزش در زبان آموزان به شمار می رود.
• رسانه های دیداری- شنیداری با ایجاد محیط آموزشی واقعی تر، فرایند یادگیری را تسهیل می کنند.
• رسانه های آموزشی با اصالت بخشیدن به موضوع درسی،رابطه میان کلاس درس وموقعیت های زندگی اجتماعی روز مره را برای زبان آموزان ملموس تر می سازند.
• نقشی که اطلاعات درونداد در یادگیری زبان ایفا می کند بسیار مهم است.با استفاده از رسانه ها معلم منابع اطلاعاتی مختلف را در اختیار زبان آموزان قرار می دهد وبدین ترتیب از وابستگی آنان به لحجه زبانی معلم کاسته وتجارب یادگیری آنان غنی تر می شود.
• طبق نظریه طرحواره شناختی ما اطلاعات جدید را براساس اطلاعات قبلی ذخیره شده در حافظه درک   می کنیم،مطالب رسانه ای سبب فراخوانی اطلاعات قبلی می شودوبدین ترتیب فرایند یادگیری را  غنی تر و آسانتر می کند.
• نتایج پژوهش های انجام شده حاکی است که رسانه های آموزشی ارائه منسجم واثر بخش مطالب را برای معلم ممکن می سازد وبا تحریک حواس مختلف زبان آموزان،درک مطالب را برای آنان آسانتر می کند.»(برینتون،ترجمه صیامی،1378).

ب-انتخاب رسانه های آموزشی
«یکی از مباحث مهم ومطرح در تکنولوژی آموزشی نحوه انتخاب رسانه آموزشی مناسب است؛معلمان با آنچنان توده فزاینده ای از مواد دیداری- شنیداری روبرو هستند که اغلب انتخاب آن چیزهایی که بیشترین احتمال را برای کمک به آنان در انجام وظیفه شان داردکاری مشکل به نظر می رسد»(احدیان،رمضانی،محمدی،1378،ص84).
«انتخاب رسانه ها با عوامل مختلفی صورت می گیرد از جمله ماهیت موقعیت یادگیری،نوع بازده یادگیری مورد نظر،ویژگی های یادگیرندگان،محیط یادگیری،شرایط توسعه آموزشی – فرهنگی که در آن آموزش داده خواهد شد وعوامل عملی مختلف از جمله دسترس پذیری،قابل قبول بودن کاربرد وهزینه ها»(گانیه،بریگز،ویگر،ترجمه علی آبادی،1374ص330).
«شرط اساسی کاربرد رسانه های آموزشی مختلف آموزشی،توجیه اقتصادی،اجتماعی وآموزشی محکمی است که باید پیشنهاد کنندگان به کارگیری این رسانه ها ارائه کنند؛جذابیت،زیبایی،تازگی وحتی شایع شدن یک رسانه یا وسیله در سایرکشورها نباید توجیهی برای استفاده از آن در کشور ماباشد زیرا مکرر مشاهده شده است که کمپانیها وکارخانه های تولید کننده اینگونه وسایل وابزارهای جدید،صرفا به دنبال بازارهای جدید مصرف هستند و با صرف هزینه های سنگین تبلیغاتی و بازار یابی،کالای جدید خود را به کشورهای مختلف عرضه می کنند ،واین کشورهای مصرف کننده هستند که باید به دور از تبلیغات ایجاد شده،وسایل و رسانه هایی را بر گزینند که پاسخگوی نیازهای واقعی آنان باشد»(فردانش،1382،ص197).
«سالانه باساخته شدن هزاران محصول،بازار مواد ومنابع آموزشی امری حساس می شود به ویژه برای کسانی که در کار تدریس دستی ندارند ویک مرتبه با هزینه وحشتناک روبرو می شوند؛چطور می توانید تعیین کنید که کدام محصول در نوع خود برای کاربرانتان بهترین به شمار می رود وکدامشان در حوزه نیازهای آنان قرار می گیرد؟»(اسکات؛ترجمه افضل نیا،1383ص53).
درمورد انتخاب رسانه آموزشی مناسب امیر تیموری (1377ٌ،ص43)

ویژگیهای یک رسانه آموزشی مناسب را بصورت زیر بیان می دارد:

«1- همخوانی با هدفها ،محتوا وشیوه های آموزشی
رسانه ای مناسب است که با هدفهای آموزشی،محتوا وفعالیتهای آموزشی انتخاب شده منطبق وسازگار باشد؛ مثلاً اگرهدف آموزشی دستیابی به یک مهارت عملی معین باشد،رسانه هایی نظیر شیء واقعی،مدل قادر به کار وفیلم به ترتیب مناسب ترین رسانه ها خواهند بود.
2- توانایی انتقال پیام مورد نظر
رسانه وسیله انتقال پیام است بنابراین یکی از شرایط ضروری قبول هر نوع شیء،تصویر،فیلم و... به عنوان رسانه آموزشی مناسب؛توانایی آن وسیله در ارائه والقای پیام مورد نظر است.به عبارت دیگر وسیله ای که نتواند منظور ما را به خوبی به مخاطبان منتقل کند هر چند که از لحاظ کیفیت فنی وسایر جنبه ها بسیار عالی باشد در آن موقعیت آموزشی خاص نباید مورد استفاده قرار گیرد.
3- انطباق با ویژگیهای یادگیرندگان
رسانه های آموزشی انتخاب شده باید با تواناییها،علاقه ها ونیازهای یادگیرندگان منطبق باشد،در رسانه ای صدادار نظیر فیلم،مطالب باید با زبان قابل فهم مخاطبان ارائه شود توضیحات نباید زیاد وکسل کننده ویا کم وغیر کافی باشند.در انتخاب واژه ها،تصاویر،موسیقی،طنین صدا،سرعت بیان،فشردگی مطالب و... باید به علاقه ها وتواناییهای مخاطبان توجه کرد.یکی از ویژگی های یادگیرندگان،سن آنهاست؛مخاطبان خردسال بیشترین یادگیریهای خود را از طریق تجارب عینی کسب می کنند؛بنابراین برای برقراری ارتباط با اینگونه شاگردان  تا حد امکان باید از نوعی رسانه های آموزشی استفاده کنیم که امکان کسب تجارب یادگیری دست اول ویا نزدیک به آن را فراهم سازند. «ادگاردیل »(1969)برای اولین بار با بررسی تجارب آموزشی مختلف آنها را بر حسب عینی(محسوس) وذهنی(تجریدی) بودنشان در طبقاتی مرتب کرد.
4- معتبر بودن
اطلاعاتی که در رسانه های آموزشی می آید باید مفید،صحیح،جدید وبه روز باشد.
5- برانگیختن و واداشتن مخاطبان به فعالیت
از ویژگیهای مهم رسانه های آموزشی جالب توجه وبر انگیزنده بودن است.رسانه باید توجه مخاطبان را به خود جلب کرده وتا پایان فعالیت آموزشی حفظ کند.استفاده بجا ومتعادل از عوامل انگیزشی نظیر موسیقی،صداهای جنبی،رنگ وحرکت می تواند به جذابیت رسانه بیفزاید.آن رسانه آموزشی که در برانگیختن حس کنجکاوی وفعال کردن ذهن مخاطب توان بیشتری داشته باشد واورا به کوشش فکری وعملی وپاسخدهی وادارد موفقتر خواهد بود به عبارت دیگر رسانه خوب باید فرآیند ارتباط را از حالت یک طرفه خارج کرده وبه جریانی دو سویه[تعاملی]تبدیل کند.
6- کیفیت خوب فنی – هنری
رسانه منتخب برای یک موقعیت آموزشی،ضمن داشتن محتوای مناسب؛از لحاظ ویژگیهای هنری و فنی تولید نیز باید کیفیت بالایی داشته باشد.
7- عملی بودن وسهولت استفاده
وجود خصیصه هایی مثل سبک وزن بودن،قابلیت حمل ونقل،طرز کار آسان،استحکام وبا دوام بودن،استهلاک کم،سهولت تعمیرات در دسترس وسایل جنبی ویدکی و...مجموعاً تشکیل دهنده این ویژگی می باشد.
8- توجیه اقتصادی
یک رسانه مناسب باید تا حد امکان ارزان واقتصادی باشد.برخی به غلط زیبایی صرف یا پیچیدگی،مد روز وجدید بودن رسانه را معیار انتخاب آن قرار می دهند؛اگر انتقال مفهومی با یک قطعه عکس سیاه وسفید ارزان ممکن باشد نباید ازفیلم یا ویدئو استفاده کرد.مصرف بودجۀ محدوداختصاص یافته به خرید یا تولید رسانه ها برای تهیه تعداد معدودی رسانه های گران قیمت کار عاقلانه ای نیست».

پ- انواع نظامهای رسانه ای آموزشی
در ارتباط با رسانه های آموزشی طبقه بندی ها وتقسیم بندی های مختلف ارائه شده است که در اینجا به نمونه هایی از آنها اشاره می شود:
احدیان در سال (1380) در کتاب مقدمات تکنولوژی آموزشی تقسیم بندی زیر را از رسانه های آموزشی ارائه می کند :
«1- رسانه های آموزشی غیر نورتاب
در این دسته از رسانه ها،تابلوهای آموزشی،مواد آموزشی سه بعدی(مدلها،ماکتها،برشها و...)،چارتها ،پوسترها ونمودارها قرار می گیرد.
2- رسانه های آموزشی نورتاب ساکن
در این دسته رسانه هایی نظیر فیلم استریپ واسلاید قرار می گیرد.
3- رسانه های آموزشی نورتاب متحرک
در این دسته رسانه هایی نظیر: فیلمهای متحرک،تلویزیون،تجهیزات ویدئویی وتلویزیون مدار بسته قرار می گیرد».
امیر تیموری (1377) طبقه بندی دیگری را مطرح می کند او می نویسد:«طبقه بندی پیشنهادی ما بر اساس ویژگیهای مهم رسانه هاشکل گرفته است در این طبقه بندی رسانه های آموزشی به طور کلی به چهار طبقه :
1. رسانه های دیداری
2. رسانه های شنیداری
3. رسانه های دیداری – شنیداری
4. رسانه های چند حسی  
تقسیم می شوند هر یک از این طبقه ها به دسته ها وگروههایی به شرح زیر تقسیم می شود :
1- رسانه های دیداری :
رسانه هایی هستند که عمدتاً بر حس بینایی اتکاءداشته واز طریق دیداری پیامهای خود را به مخاطبان منتقل می کنند؛که شامل :
 رسانه های نوشتاری نظیر : کتابها،روزنامه ها ومجلات،اسناد و مواد تکثیر شده
 رسانه های غیر نوشتاری نظیر :
• رسانه های تابلویی(نمایشی) :تابلو گچی؛تابلو پارچه ای ،تابلو مغناطیسی،تابلو ماژیکی و...
• رسانه های تصویری مات : نقاشی وطراحی،کاریکاتور،بروشور،پوستر،طرح خطی نمودار ،چارت،نقشه،نشریه دیواری،عکس وپروژکتور اوپک.
• رسانه های تصویری شفاف : میکروفورم ها،تلق شفاف وپروژکتور اورهد،اسلاید وپروژکتور اسلاید،استرئوگراف،فیلم استریپ وپروژکتور فیلم استریپ.
2- رسانه های شنیداری
رسانه های شنیداری با تکیه بر حس شنوایی تهیه شده واز طریق شنیدن مورد استفاده قرار می گیرد. نظیر : بیان معلم،رادیو،صفحه های شنیداری معمولی ولیزری،تلفن،کارتهای شنیداری،نوارهای شنیداری وضبط صوت.
3- رسانه های دیداری – شنیداری
 در این طبقه از دو حس بینایی وشنوایی برای انتقال پیامها استفاده می شود :
• رسانه های دیداری- شنیداری ساکن شامل :کتاب ونوار ویا صفحه همراه،مجموعه عکس ونوار ویا صفحه همراه،مجوعه اسلاید ناطق،فیلم استریپ ناطق.
• رسانه های دیداری – شنیداری متحرک؛شامل :فیلم متحرک،تلویزیون،ویدئو،رایانه.
4- رسانه های چند حسی
مخاطب رسانه های این طبقه باید از چند حس خود کمک بگیرد،به عبارت دیگر این رسانه ها بر چند حس مخاطب تأثیر می گذارند؛این طبقه به سه گروه زیر تقسیم می شود :
• رسانه های سه بعدی نظیر : اشیاء واقعی،مدل،ماکت،میز شنی، منظره سه بعدی.
• موقعیتهای آموزشی :شبیه سازیها،بازیهای آموزشی،انجمنهای علمی- هنری- ورزشی،فعالیتهای کتابخانه ای،تئاتر وتئاتر عروسکی،متخصصین ومنابع انسانی دیگر،بازدید از اماکن،گردشهای علمی و اردوها،فعالیتهای آزمایشگاهی وکارگاهی.
• مجموعه های چند رسانه ای؛نظیر : آزمایشگاه زبان،برنامه های چند اسلایدی،نمایش فیلم واسلاید همزمان،بسته های آموزشی».
علاوه بر مواردی که اشاره شد؛در حال حاضر رسانه های آموزشی دیگری نیز پا به عرصه گذاشته اند که در مقایسه با رسانه های اشاره شده دارای ظرفیتها، مزیتها و فواید بهتر وبیشتری هستند؛رسانه های جدید نظیر چند رسانه ها،فرارسانه ها و انواع آموزشهای مبتنی بر شبکه(اینترنت) ضمن داشتن امتیازات رسانه های  قدیمی تر،امتیازات فراوان دیگری نیز دارند.توسعه نرم افزاری وسخت افزاری به ما این اجازه را داده است که رسانه های آموزشی با کیفیت مناسب وبا کارآیی بالاتری را تولید کنیم.بوجود آمدن کامپیوترها وپیشرفت جهان در زمینه تکنولوژی اطلاعات وارتباطات  نوید دگرگونی وتغییرات اساسی را در زمینه آموزش ویادگیری وبخصوص در زمینه تولید رسانه های آموزشی به ما می دهد.
«گسترش رایانه های شخصی وتوسعه اینترنت از مهمترین عواملی بوده اند که اینگونه تغییرات وسیع در جامعه را سرعت بخشیده اند»(گریسون واندرسون،ترجمه زارعی زوارکی وصفایی موحد،1384ص13).

در اینجا به تغییر وتحولاتی اشاره می شود که محصول همین تغییر وتحولات هستند :

 چند رسانه های آموزشی
«اولین بار تکنولوژی سیستمهای چند رسانه ای در تبلیغات به کار گرفته شد؛قدرت ارتباطی وانعطاف آن باعث شد تا درخواستهایی از آژانسهای بازرگانی مطرح شود،به همین دلایل در کلاسهای درسی نیز راه یافت؛امکانات متعددسیستمهای چند رسانه ای در انتقال اطلاعات ار طرق مختلف وپوشش دادن به             شیوه های مختلف یادگیری تمام کاربران[سبکهای یادگیری]باعث شد تا این سیستمها به یک ابزارمؤثر ونیرومند آموزشی تبدیل شود»(عمادی،1378ص35).«دامنه نرم افزارهای آموزشی چند رسانه ای بسیار گسترده است؛نرم افزارهای آموزشی زبانهای خارجی ،زبانهای برنامه نویسی،رژیمهای غذایی،برنامه های خودآموز،برنامه های آشپزی،سرگرمی های علمی،آموزش موسیقی و...می توانند مورد استفاده قرار گیرند»(عمادی،1378ص37).
«با پیشرفت روز افزون علم کامپیوتر[سخت افزاری ونرم افزاری] وظهورتکنولوژی سیستمهای چند رسانه ای، اطلاعات از حالت صرفاً متن به حالتهایی چون تصویر،صوت،فیلم،انیمیشن، غیره مجهز شده اند»(کی نژاد،1378ص19).
«بهره گیری از چند رسانه ها در موقعیت های آموزشی دارای مزایای فراوانی است که برخی از آنها عبارتند از:
• استفاده از حواس چند گانه برای یادگیری
• تمرین بیشتر برای رسیدن به حد تسلط
• تسهیل مشارکت میان دانش آموزان
• کمک به دانش آموزان برای ایجاد ارتباط بین مفاهیم
• تکرار درس برای کاربر در صورت تمایل
• انعطاف پذیر بودن برنامه در مقابل نیاز یاد گیرندگان
• برقراری تعامل و رابطه دو سویه با کاربر
• فراهم آوردن محیط یادگیری دوستانه»(رضوی،1383).
«یادگیری از طریق چند رسانه های آموزشی لذت بخش تر وجذاب تر است واز نظر آموزشی به بازده های متفاوتی چون؛یادگیری وکاربرد مفاهیم می انجامد»(هاردن،ادواردز،کلارک،فریتز،جنی ،1977).«چند رسانه های آموزشی می توانندبرنامه هایی سازمان یافته از تجارب یادگیری را برای افراد یا گروهها فرآهم بیاورند که در آنها تأکید ویژه ای بر یاد گیری از طریق حواس مختلف خواهد شد»(هاینیک ،1993،ص256). «از چند رسانه های آموزشی می توان برای بکارگیری نظریات آموزشی مختلف استفاده کرد»(رضوی،1382ص49).«ما می دانیم که یادگیری خیلی مؤثرتر خواهد بودزمانی که از کانالهای حسی چند گانه(دیداری،رنگ،صوت،لمس،بو) استفاده شود؛همچنین ما می دانیم که هر فردی برای یادگیری بهتر،حس خاصی را ترجیح می دهد که به آن سبکهای شناختی می گویندتکنولوژی چندرسانه ای  می تواند انواع خاصی از تجارب یادگیری چند حسی را ارائه دهد»(احدیان،ضمیمه ناشر،1380ص102).

 فرارسانه ها
«ابداع فناوری فرامتن که بطور گسترده ای در دسترس همه قرار گرفت،به چالشی  دامن زد که بر شالوده فناوری جدیدی که نظام های مرورگر انعطاف پذیر کاربر محور   را پشتیبانی  می کرد،متکی بود وهمین جریان، اندکی بعد به حوزه فناوری چندرسانه هاپیوست.» فرا رسانه، که بعد از فرامتن معرفی شد معرف نمایش اطلاعات واتصالاتی است که گونه های مختلف رسانه ها مانند:نوشتار،ترسیمات،عکس،صدا وویدئو را در بر می گیرد؛ فرارسانه ها ممکن است لایه های مختلفی از مجموعۀ فضا های کاری را در بر داشته باشد که هر کدام با لایه های بیشمار دیگر متصل است؛فرارسانه ها در واقع یک «ابزارمؤلف  » به شمار می آید که با الگوهای مختلفی به کار می رود» (عالمی،78).
«سیستم های فرامتنی و فرارسانه ای بطور فزاینده ای در محیط های آموزشی بکار گرفته می شوند.مشارکت فعال دانش آموزان،یکی از فواید اصلی سیستم های فرارسانه ای است .امکان پیوند دادن  در فرارسانه ها قابلیت بسیار مهمی است که اثرات زیادی را در طراحی دارد،این قابلیت ها برای افراد مختلف امکان دسترسی به اطلاعات را از طریق «تحت کنترل داشتن منابع ازطریق چند کامپیوتر » یا شیوه های باز وبسته کردن  [مواد درسی] ودر یک کلام امکان ارائه دروس بصورت نامحدودرا؛ فراهم می سازد»(هانافین،1996).

 آموزش مبتنی براینترنت
دنیای رسانه های آموزشی باظهور اینترنت تحول گسترده ای پیدا کرده است؛به صورتی که پیشرفت   نرم افزاری وسخت افزاری در زمینه تکنولوژی اطلاعات وارتباطات،افق های جدیدی را پیش روی صاحبنظران ومسئولین آموزش وپرورش وجامعه یادگیرندگان قرار داده است.«امروزه آموزش با روشها،ابزارها ومحیطهای جدید ارتباطی روبرو شده است پیشرفتهای اخیر در صنعت رایانه واطلاع رسانی ،ورود وظهور شبکه های اطلاع رسانی محلی،ملی،منطقه ای  وبه ویژه اینترنت،چندرسانه ها،فناوریهای ارتباطی ؛ ابزارها وروشهای جدیدی را پیش روی طراحان،برنامه ریزان،مدیران ومجریان برنامه های آموزشی قرارداده است»(دیلمقانی،1383). در حال حاضر بسیاری از دانشگاهها دوره های آموزشی خود را به صورت آنلاین(مبتنی براینترنت) ارائه می کنند وهمچنین بسیاری از مؤسسات آموزش از راه دور که قبلاً به شیوه های مختلفی آموزش های خود را در اختیار یادگیرندگان قرار می دادند، با پیدایش فنآوری اینترنت به شیوه مناسبی برای ارائه مؤثرآموزشهای خود دست یافته اند.
«دانشگاه آزاد انگلستان بعنوان یک مؤسسۀ بزرگ آموزش از راه دور، در حال حاضر بسیاری از دروس خود را به صورت آنلاین ارائه می دهد وتعداد دانشجویانی که از طریق اینترنت به اطلاعات دسترسی پیدا می کنند به سرعت درحال افزایش است.یکی دیگر از توسعه دهندگان وتهیه کنندگان مؤفق آموزش مبتنی براینترنت، دانشگاه مریلند(UMUC) می باشد که در حال حاضر پیشرو در زمینه یادگیری آنلاین است طوری که از اواسط سال 2002؛ 15 دورۀ آموزشی در سطح کارشناسی و17 دورۀ آموزشی در سطح کارشناسی ارشد وبه همان صورت تقریباً 50  برنامۀ آموزشی را به صورت ارائه مدرک آنلاین(دوره های آموزشی که در پایان دوره برای ثبت نام کنندگان مدرک ارائه می شود) عرضه می کند»(بوچر  ،2004). 
«یکی از دستاوردهای مهم فن آوری های نوین اطلاعات،تأثیر وکاربرد اینترنت در آموزش،آموزش های مجازی و آموزشهای از راه دور است؛آنچه که مسلم است این نوع آموزشها فرصتهای آموزش برای هرکس در هرکجا وهر زمان مهیا می گردد،در حالی که نظامهای عادی آموزشی از این امکان بی بهره هستند»(دیلمقانی،1383).
«اینترنت محور اساسی تحولی است که یادگیری الکترونیکی را بوجود آورده است.یادگیری الکترونیکی یک سیستم باز است.ظرفیتها وتواناییهای اینترنت باعث شده است تا زمینه های تدریس ویادگیری در معرض حجم گسترده ای از اطلاعات قرار گیرد.یادگیری الکترونیکی به آن نوع یادگیری اطلاق می گردد که در محیط شبکه واینترنت ودربافتی رسمی به وقوع می پیوندد ومجموعه ای از فناوریهای چند رسانه ای در ایجاد آن بکار می روند.یادگیری الکترونیکی را نمی توان تنها یک فناوری جدید دیگر و یا ابزاری مکمل دانست که ممکن است به طور کامل پذیرفته شود ویا اینکه طرد گردد. از آنجایی که ارتباط محور اصلی واساسی تمامی تعاملات آموزش است؛احتمالاً تأثیر آن بر نظامهای آموزش وپرورش،معلمان وفراگیران بسیار چشم گیر خواهد بود»( گریسون واندرسون،ترجمه زارعی زوارکی وصفایی موحد،1384ص15و16).

ت- چند رسانه های آموزشی
• تعریف ومفهوم چند رسانه های آموزشی
در مورد چندرسانه های آموزشی تعاریف متفاوتی ارائه شده است؛برخی آن را این گونه تعریف کرده اند:
«واژه چندرسانه به گرد آوري انواع مختلفي از  تکنولوژي هاي ديداري وشنيداري با هدف ارتباط،برمي گردد؛انواع مختلف چندرسانه اي شامل متن،صوت،گرافيک ها،انيميشن وانواع شبيه سازي ها مي باشند»(بلک برن،قاضي ،2005).
«هر ترکیبی از متن ،گرافیک،صدا،انیمیشن وتصاویر ویدئویی که از طریق کامپیوتر یا سایر تجهیزات الکترونیکی در اختیار کاربر قرار می گیرد،چند رسانه ای نامیده می شود»(کی نژاد،1378ص25).
«واژه چند رسانه ای به استفاده از چندین رسانه شامل متن،گرافیک،صدا،تصاویر ثابت ویدئویی برمی گردد»(هاینیک،مولندا،راسل ،1993).
«چند رسانه ای تلفیقی از دو یا چند شکل رسانه ای است که برنامه آموزشی را عرضه می کند»(عطارن،1382ص28).«برخی تعامل را به عنوان یک ویژگی مهم برای چند رسانه های آموزشی دانسته اند وآن را به عنوان کیوسک اطلاعاتی دانسته اند»(اسلامی،1381ص22).
مایر(2001) در کتاب یادگیری چندرسانه ای خود، ابتدا چندرسانه ها را اینگونه تعریف می کند:« من چند رسانه ها را به مثابه ارائه مطالب با استفاده از کلمات وتصاویر تعریف می کنم؛ منظور من از کلمات، ارائه مطالب به شکل کلامی ولفظی نظیر متون چاپ شده ومتون گفتاری[مانند صدای گوینده در یک برنامه آموزشی چند رسانه ای] می باشد ومنظور من از تصاویر ارائه مطالب به شکل تصویری نظیرگرافیک های آماری شامل اشکال مختلف،نمودارها  ،عکس ها ونقشه ها و یا استفاده از گرافیک های پویا شامل انیمیشن و ویدئو می باشد»(ص2) وسپس به تعریف چندرسانه آموزشی می پردازد:«یک پیام چند رسانه آموزشی عبارت است از ، ارتباط با استفاده از کلمات وتصاویری که منجر به اشاعه یادگیری می شود»(ص21).همچنین مایر دلیل منطقی ارائه چندرسانه ای را به این صورت بیان می دارد: «منطق ارائه چند رسانه ای مطالب- ارائه مطالب در قالب کلمات وتصاویر- در این است که؛کل ظرفیت شناختی انسان برای پردازش اطلاعات بکار گرفته شود»(ص4).
«از یک دید سیستم چند رسانه ای،به مفهوم تجمع چندین رسانه در یک واحد است این رسانه ها ممکن است تصاویر،نوشتار فیلم،صدا ویا تصاویر متحرک باشند که توأمان در رساندن پیامی بکار می روند از دید برتر باسیستم های چند رسانه ای محاوره ای[یا تعاملی ] مواجه می شویم که عبارت است از توانایی کنترل اجزاء توسط کاربر وارتباط برقرار کردن با اجزاء به نحوی که دلخواه او باشد.تکنولوژی ارتباطات چند رسانه ای کامپیوتری فقط به عنوان یک ارائه دهنده تعریف نمی شود بلکه این تکنولوژی جدید،ابزارهای نیرومندی را برای ارائه پیام به مخاطب از طریق چند حس بکار می گیرد تا تجربه متفاوتی برای او باشد»(عمادی،1378ص7).
چند رسانه های آموزشی می توانند برنامه هایی سازمان یافته از تجارب یادگیری را برای افراد یا گروهها فراهم بیاورند که در آنها تأکید ویژه ای بر یادگیری از طریق حواس مختلف صورت می گیرد»(هاینیک،1993).«از چند رسانه های آموزشی می توان برای بکارگیری نظریات آموزشی گوناگون استفاده کرد»(رضوی،1382ص49).

• کاربردهای چندرسانه

 کاربرد چندرسانه ها در اینترنت
«تکنولوژی سیستم های چند رسانه ای جای خود را به خوبی در اینترنت باز کرده است تعداد بسیار زیادی سایت روی اینترنت،فعال ومشغول بکارند در حالی که از امکانات سیستم های چند رسانه ای از جمله نوشتار،گرافیک،صوت،انیمیشن و فیلم های دیجیتالی شده، سود می برند»(عمادی،1378ص40).

 درتجارت
«نمایش ها،آموزش،دادوستد(در بازار فروش)،آگهی،پایگاه داده ها،کاتالوگها وارتباطات شبکه ای از  کاربرد های تجاری چند رسانه ای است»(کی نژاد،1378ص29).«یکی از مزایای معرفی سیستم های  چند رسانه ای به صنعت بازرگانی در این است که سیستم های چند رسانه ای به آژانس های فروش،امکان خلاقیت بسیار فراوانی را می دهد و درعین حال در سایر بخشها نیزمی تواند به کار شتاب دهد؛به جای تشکیلات صوتی وتصویری گران قیمت اینک سیستم های کامپیوتری همان صوت وتصویر را با کیفیت بالاتر و امکانات بیشتر همراه با انیمیشن وتصاویر گرافیکی عرضه می کند»(عمادی،1378ص36).

 در مدرسه
«در دامنه گسترده ای از علوم می توان از نرم افزارهای چند رسانه آموزشی استفاده کرد. به عنوان آموزش سمعی وبصری وحتی تعاملی،به عنوان مرجعی برای کاربران.»(عمادی،1378ص36).
دانش آموزان مستعد، از محدودیتهای روش های قدیمی آموزش؛ فراتر می روند. در واقع معلمان راهنماهای مسیر تعلیم ودانش آموزان،هسته اصلی فرایند آموزش وپرورش می باشند.این موضوع در امر تعلیم بسیار حساس است،بنابراین نباید نرم افزارهای آموزشی[چندرسانه ای] جانشین ثابت روش های قدیمی باشند بلکه تنها کمک مؤثری در تکامل فرایند آموزشی خواهند بود»(کی نژاد،1378ص30).

 در مکان های عمومی
«در مکان های عمومی مانند ایستگاههای قطار،فروشگاه ها،موزه ها،مغازه هاو... برای اطلاع رسانی وراهنمایی از چند رسانه ها استفاده می کنند.نصب سیستمهای چند رسانه ای،نیاز به اتاقک های قدیمی اطلاعات وپرسنل را کاهش می دهد»(کی نژاد،1378ص31).چندرسانه ای در دنیای دیسنی در اورلاندو(ایالت فلوریدای آمریکا) شروع به کار کرد.این نرم افزار برای راهنمایی وسرویس دهی به بازدید کنندگان طراحی شده بود.مؤقعیت پارک،مناطق جذاب،رستوران ها واماکن تفریحی موجود در آن از طریق کیوسک های اطلاعاتی به بازدید کنندگان معرفی می شد»(عمادی،1378ص39).

• عناصر سیستم های چند رسانه ای

 متن
«در تکنولوژی چند رسانه ای،نوشتار می تواند با سایر رسانه ها ترکیب شده ومجموعه موفق ونیرومندی برای انتقال اطلاعات بوجود بیاورد»(عمادی،1378ص61).«در یک پروژه چند رسانه ای از متن برای عنوان ها،منوها،پیمایش وبیان محتویات پروژه استفاده می شود»(کی نژاد،1378ص118).
 صوت
چرا استفاده از صوت در ساخت محصولات چند رسانه ای اهمیت دارد؟«صوت در تکمیل اثر گذاری تصاویر،فیلم های ویدئویی وانیمیشن های کامپیوتری،روی بیننده؛ نقش مهمی را ایفا می کند.تصویر پیام های بسیاری را به مخاطب منتقل می کند اما در این انتقال،کمبود یک عنصر کاملاً مشخص وروشن است وآن عنصر صداست؛ در صورت صرف نظر کردن از صوت،آنچه که ارائه می شود مانند فیلم های صامت خواهد بود»(عمادی،1378ص116).
 تصاویرگرافیکی
«تصاویر گرافیکی به دو صورت تصاویر بیت نگاشتی  و تصاویر شیء-گرا  وجود دارند.تصاویر بیت نگاشتی در برگیرنده نقاط خیلی کوچکی بنام پیکسل  که براساس ماتریس از خطوط نازک غیر چاپی تنظیم شده است.فایل های تصویری شیء-گرا (که تصاویر برداری نیز نامیده می شوند) با تصاویر بیت نگاشتی متفاوتند بخاطر اینکه آنها ترکیبی از اشکال هندسی هستند که می توان آنها را انتخاب کرد،حرکت داد،لایه بندی کرد وحتی دستکاری کرد»(بلانگر وجردن ، ،2000).
«تصاویر گرافیکی که شما در درس های خود استفاده می کنید تنها یک هدف را دنبال می کند:ارائه اطلاعات پیچیده، به شیوه ای که فهمیدن و.یادگرفتن  را تسهیل سازد»(دولی،لیندر وقاضی ،2005).
 انیمیشن
در یک پروژه چند رسانه ای می توان کل پروژه یا بخش های مهمتر آن را به حرکت درآورد برای اینکه نمایش خلاصه ای از یک محصول چند رسانه ای بتواندارتباط متقابلی با کاربر برقرار سازد، می توان کل پروژه را به صورت فیلم ساخته و به صورت تصویر متحرک نمایش داد. 
«انیمیشن می تواند صفحه رابط کاربر را به محیطی پویا وزنده تبدیل کند.«انتقال ها وپویانمایی ها،یکی از آسانترین راهها برای برای بالا بردن نشاط وشادی در جریان ارائه آموزش به شکل چند رسانه ای می باشد»(کریستوف،ستران ،1995).
 ویدئو
با اجرای کلیپ های ویدئویی خوب، می توان نمایش های زیبایی در پروژه چندرسانه ای ایجاد نمود؛ مسلماً صوت وتصویر بیش از متن تأثیر گذار خواهد بود.پیش از بکارگیری ویدئو در پروژه چندرسانه ای بهتر است این وسیله وهزینه ها و محدودیتهای آن بررسی شود.برای بکارگیری ویدئو درپروژه، ابتدا باید بررسی شود که آیا نیاز به فیلمبرداری جدیدی است یا ویدئو کلیپ های از پیش آماده در دسترس می باشد.منابع بسیاری برای فیلم ها و کلیپ های ویدئویی وجود دارد.برای استفاده از این منابع می توان به آرشیو های نگهداری فیلم مراجعه کرد.

• مراحل توسعه پروژه چند رسانه ای
«تولید چند رسانه آموزشی به عنوان محیط یادگیری فعال،حاصل فعالیت و مشارکت گروهی مرکب از عوامل وتخصص هایی به شرح زیر است:
1. تهیه کننده
2. کارشناس تعیین محتوا
3. کارگردان و طراح چندرسانه ای 
4. طراح آموزشی
5. تهیه کننده متن
6. هنرمند گرافیست رایانه ای
7. متخصص صوت وتصویر  (ویدئویی)
8. برنامه نویس رایانه ای
9. متخصص ایجاد صفحات وپایگاههای وب  بر روی شبکه های اینترانت(شبکه های محلی) واینترنت(شبکه جهانی).»(عالمی،1379)

درمقاله ای تحت عنوان«ایجاد محتوای چندرسانه ای »(بلانگر،داینی،جردن ،2000)  مراحل مختلف فرایند توسعه یک چند رسانه ای به قرار زیر توصیف شده است:

1. طراحی قسمتهای مختلف فرآیند تولیدچند رسانه ای شامل:
• فهرست کردن فعالیتهای مختلف این فرآیند
• توسعه شیوه های کنترل کیفیت
• تعیین سخت افزار،نرم افزارونیازهای رسانه ای
• شناسایی نیازهای کارکنان مبنی بر اینکه:آیا آنها به آموزش نیاز دارند؟  
• تعیین وظایف تیم تهیه کننده چند رسانه ای
• در صورت نیاز ارائه پشتیبانی های لازم برای اعضای تیم
 
2. طراحی درس شامل:
• طرح ریزی سازمان و ساختار درسهایی که باید ایجاد شود.
• توسعه استراتژیهای آموزشی
• تعریف عناصر درسی و واحدهای آموزشی که باید ایجاد شود.
• تعیین فرمت فایل ها
• سازماندهی وساختاردهی منابع وعناصر چند رسانه ای
• طراحی صفحات
• توسعه سناریووفلوچارتی که نشانگر ترتیب و توالی و نیز شاخه ها و زیر    شاخه های محتوای چند رسانه ای می باشد.

3. تهیه درس شامل:
• تهیه/دیجیتال کردن محتوای صوتی
• خلق محتوای گرافیکی
•   تولید انیمیشن ها
• تالیف کردن / برنامه نویسی چند رسانه ای
• در صورت نیاز توسعه قسمتهایی از برنامه برای ارائه ازطریق اینترنت

4. ارزشیابی وتست کردن چند رسانه ای شامل:
• بررسی خطاهایی که در محتوا وجود دارد.
• ارزشیابی کارایی و اثربخشی آموزشی(توسط افرادی نظیر:مدیر پروژه وطراح   آموزشی)
• تست خطاهای تکنیکی
• تست واجرای آزمایشی با نمونه ای از یادگیرندگان

5. ارائه به مصرف کنندگان

نظرات شما عزیزان:

معصومه

ساعت16:17---11 فروردين 1392

سلام.منبع این مقاله سایت.www.eduiran.com.میباشد

ستاری

ساعت21:14---10 فروردين 1392

- [ایمیل]

سلام
ممنون از مطالب مفید به ویژه مقاله حاضر، یه خواهش دارم ازتون؛ بنده در حال حاضر در زمینه رسانه های آموزشی یه پژوهش انجام میدم، میشه خواهش کنم منبع دقیق این مقاله رو در اختیارم قرار بدین لطفا

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: